SłOWNIK POJęć I PRZELICZNIKI

Słownik wybranych pojęć finansowych i giełdowych

Dywidenda na akcję(Dywidenda/Cena Akcji, ang. dividend per share) – wskaźnik wartości rynkowej, liczona jako iloraz dywidendy wypłaconej za wskazany rok obrotowy w relacji do liczby wyemitowanych akcji ogółem. (Dywidenda/Cena Akcji, ang. dividend per share) – wskaźnik wartości rynkowej, liczona jako iloraz dywidendy wypłaconej za wskazany rok obrotowy w relacji do liczby wyemitowanych akcji ogółem.

EBITDA(ang. earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) – zysk przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją. (ang. earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) – zysk przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją.

EBIT(ang. earnings before interest and taxes) – zysk przed odsetkami i opodatkowaniem, inaczej zysk operacyjny. (ang. earnings before interest and taxes) – zysk przed odsetkami i opodatkowaniem, inaczej zysk operacyjny.

EV/EBITDA(Wartość Przedsiębiorstwa/EBITDA, ang. Enterpirses Value/ EBITDA) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz sumy wartości kapitalizacji giełdowej przedsiębiorstwa oraz zadłużenia netto w relacji do  zysku operacyjny i amortyzacji. (Wartość Przedsiębiorstwa/EBITDA(ang. earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) – zysk przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją., ang. Enterpirses Value/ EBITDA(ang. earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) – zysk przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją.) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz sumy wartości kapitalizacji giełdowej przedsiębiorstwa oraz zadłużenia netto w relacji do  zysku operacyjny i amortyzacji.

P/BV(Cena/Wartość Księgowa, ang. price/book value ratio) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz rynkowej ceny akcji w relacji do księgowej ceny akcji. (Cena/Wartość Księgowa, ang. price/book value ratio) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz rynkowej ceny akcji w relacji do księgowej ceny akcji.

P/E(Cena/Zysk, ang. price/earnings ratio) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz rynkowej ceny akcji w relacji do zysku netto przypadającej na jedną akcję. (Cena/Zysk, ang. price/earnings ratio) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz rynkowej ceny akcji w relacji do zysku netto przypadającej na jedną akcję.

ROE(ang. return on equity) –  wskaźnik rentowności kapitału własnego, liczona jako iloraz zysku netto w relacji do stanu kapitałów własnych. (ang. return on equity) –  wskaźnik rentowności kapitału własnego, liczona jako iloraz zysku netto w relacji do stanu kapitałów własnych.

ROA(ang. return on assets) – wskaźnik rentowności aktywów ogółem, liczona jako iloraz zysku netto w relacji do stanu aktywów ogółem. (ang. return on assets) – wskaźnik rentowności aktywów ogółem, liczona jako iloraz zysku netto w relacji do stanu aktywów ogółem.

Słownik pojęć branżowych

ACERAgencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ang. Agency for Cooperation of Energy Regulators), której celem jest koordynowanie i wspieranie współpracy krajowych organów regulacyjnych. – Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ang. Agency for Cooperation of Energy Regulators), której celem jest koordynowanie i wspieranie współpracy krajowych organów regulacyjnych.

Baryłka ropy(bbl) – 1 baryłka to ok. 0,136 tony lub 159 litrów. (bbl) – 1 baryłka to ok. 0,136 tony lub 159 litrów.

BAT(ang. Best Available Technology) – dokument referencyjny dla najlepszych dostępnych technik dotyczących LCP, czyli dużych instalacji spalania. (ang. Best Available Technology) – dokument referencyjny dla najlepszych dostępnych technik dotyczących LCP, czyli dużych instalacji spalania.

BOE(ang. barrel of oil equivalent) – ekwiwalent baryłki ropy naftowej (1 baryłka to ok. 0,136 tony). (ang. barrel of oil equivalent) – ekwiwalent baryłki ropy naftowej (1 baryłka to ok. 0,136 tony).

CNGCompressed Natural Gas, gaz ziemny sprężony do ciśnienia 20–25 Mpa. – Compressed Natural Gas, gaz ziemny sprężony do ciśnienia 20–25 Mpa.

CO₂ – dwutlenek węgla.

EEXEuropean Energy Exchange – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Niemczech – European Energy Exchange – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Niemczech

EIA(ang. U.S. Energy Information Administration) – Amerykańska Federalna Agencja Informacji Energetycznej (ang. U.S. Energy Information Administration) – Amerykańska Federalna Agencja Informacji Energetycznej.

ENTSO-EEuropejska Sieć Operatorów Elektroenergetycznych Systemów Przesyłowych (ang. European Network of Transmission System Operators for Electricity) – organizacja skupiająca europejskich operatorów energetycznych systemów przesyłowych. – Europejska Sieć Operatorów Elektroenergetycznych Systemów Przesyłowych (ang. European Network of Transmission System Operators for Electricity) – organizacja skupiająca europejskich operatorów energetycznych systemów przesyłowych.

ENTSOGEuropejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ang. the European Network of Transmission System Operators for Gas) – organizacja skupiająca europejskich operatorów gazociągów – Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ang. the European Network of Transmission System Operators for Gas) – organizacja skupiająca europejskich operatorów gazociągów.

FPSO(ang. Floating Production, Storage and Offloading Unit) – Pływający Punkt Produkcji, Przechowywania i Załadunku. Jednostka pływająca przeznaczona do wydobywania, przechowywania i przeładunku ropy naftowej ze złóż podmorskich. (ang. Floating Production, Storage and Offloading Unit) – Pływający Punkt Produkcji, Przechowywania i Załadunku. Jednostka pływająca przeznaczona do wydobywania, przechowywania i przeładunku ropy naftowej ze złóż podmorskich.

ETSwspólnotowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla – wspólnotowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

Gaspool(GPL) – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w północnych Niemczech (GPL) – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w północnych Niemczech.

Gaz łupkowy(ang. shale gas) – jeden z rodzajów gazu ze złóż niekonwencjonalnych, uzyskiwany z położonych głęboko pod ziemią łupków osadowych (ang. shale gas) – jeden z rodzajów gazu ze złóż niekonwencjonalnych, uzyskiwany z położonych głęboko pod ziemią łupków osadowych.

ICE(ang. Intercontinental Exchange) – amerykańska giełda wyspecjalizowana w handlu energią i surowcami (ang. Intercontinental Exchange) – amerykańska giełda wyspecjalizowana w handlu energią i surowcami.

IEDdyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola).

Klauzule „bierz lub płać” (ang. take-or-pay) – rodzaj kontraktu, w którym kontrahent zobowiązuje się do odebrania części lub całości zamówienia oraz rekompensaty pieniężnej na rzecz dostawcy w przypadku nieodebrania części zamówienia.

Kontrakt EFETRodzaj umowy ramowej będący przykładem standardowego kontraktu na rynku energii w Europie – Rodzaj umowy ramowej będący przykładem standardowego kontraktu na rynku energii w Europie.

LNGLiquefield Natural Gas, gaz ziemny w postaci ciekłej, produkowany w wyniku skraplania lub kondensacji – Liquefield Natural Gas, gaz ziemny w postaci ciekłej, produkowany w wyniku skraplania lub kondensacji.

Międzynarodowa Agencja Energetyczna(IEA) – organizacja międzynarodowa z siedzibą w Paryżu, afiliowana przy OECD. Jej celem jest zapobieganie przerwom w dostawach ropy naftowej (IEA) – organizacja międzynarodowa z siedzibą w Paryżu, afiliowana przy OECD(Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – Organisation for Economic Co-operation and Development, międzynarodowa organizacja gospodarcza. Jej celem jest zapobieganie przerwom w dostawach ropy naftowej.

Natura 2000Sieć obszarów określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy, zajmujących prawie 20% powierzchni lądowej Polski – Sieć obszarów określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy, zajmujących prawie 20% powierzchni lądowej Polski.

NBPNational Balancing Point, brytyjski hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Wielkiej Brytanii – National Balancing Point, brytyjski hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Wielkiej Brytanii.

NCBRNarodowego Centrum Badań i Rozwoju – polska agencja wykonawcza, której zadaniem jest wsparcie polskich jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności do tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych – Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – polska agencja wykonawcza, której zadaniem jest wsparcie polskich jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności do tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych.

NCG(Net Connect Germany) – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w południowych Niemczech (Net Connect Germany) – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w południowych Niemczech.

NYMEXNowojorska Giełda Towarowa – Nowojorska Giełda Towarowa.

Obligo gazowenakaz sprzedaży części surowca za pośrednictwem giełdy towarowej – nakaz sprzedaży części surowca za pośrednictwem giełdy towarowej

OECD(Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – Organisation for Economic Co-operation and Development, międzynarodowa organizacja gospodarcza (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – Organisation for Economic Co-operation and Development, międzynarodowa organizacja gospodarcza.

OGP GAZ-SYSTEM S.A.(Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.) – Spółka Skarbu Państwa, której kluczowym zadaniem jest transport paliw gazowych siecią przesyłową na terenie Polski (Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.) – Spółka Skarbu Państwa, której kluczowym zadaniem jest transport paliw gazowych siecią przesyłową na terenie Polski.

OPEC(ang. Organization of the Petroleum Exporting Countries) – Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową zrzeszająca kraje odpowiedzialne za ok. 40% światowego wydobycia ropy (ang. Organization of the Petroleum Exporting Countries) – Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową zrzeszająca kraje odpowiedzialne za ok. 40% światowego wydobycia ropy.

PEGASplatforma obrotu giełd European Energy Exchange (EEX) i Powernext – platforma obrotu giełd European Energy Exchange (EEXEuropean Energy Exchange – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Niemczech) i Powernext.

Podziemne Magazyny Gazu(PMG) – magazyny utworzone w dwóch rodzajach struktur geologicznych – w złożach soli (tzw. kawernowe podziemne magazyny gazu „KPMG”) oraz w częściowo wyeksploatowanych złożach gazu ziemnego lub ropy naftowej (PMG) – magazyny utworzone w dwóch rodzajach struktur geologicznych – w złożach soli (tzw. kawernowe podziemne magazyny gazu „KPMG”) oraz w częściowo wyeksploatowanych złożach gazu ziemnego lub ropy naftowej.

Powierzchnia gazyfikowanaobszar przyłączony do sieci gazowniczej – obszar przyłączony do sieci gazowniczej.

PSTPGNiG Supply & Trading – PGNiG Supply & Trading

Regazyfikacjaproces zmiany stanu skupienia gazu z postaci skroplonej do gazowej poprzez ogrzewanie – proces zmiany stanu skupienia gazu z postaci skroplonej do gazowej poprzez ogrzewanie.

Ropa Brentmieszanina ropy wydobywanej z pól naftowych Morza Północnego – mieszanina ropy wydobywanej z pól naftowych Morza Północnego.

Rozporządzenie dywersyfikacyjneRozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy (Dz. U. z 2017 r., poz. 902) – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy (Dz. U. z 2017 r., poz. 902).

Rozporządzenia EFRRRozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006.

Rozporządzenie NC CAMRozporządzenie Komisji (UE) 2017/459 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu i uchylające rozporządzenie (UE) nr 984/2013 – Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/459 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu i uchylające rozporządzenie (UE) nr 984/2013.

Rozporządzenie NC TARRozporządzenie Komisji (UE) 2017/460 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący zharmonizowanych struktur taryf przesyłowych dla gazu – Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/460 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący zharmonizowanych struktur taryf przesyłowych dla gazu.

Rozporządzenie REMITRozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1227/2011 z 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (REMIT) nałożone na uczestników hurtowych rynków energii elektrycznej i gazu ziemnego – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1227/2011 z 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (REMIT) nałożone na uczestników hurtowych rynków energii elektrycznej i gazu ziemnego.

Rozporządzenie SoSRozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego.

Rozporządzenie systemoweRozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1059, z późn. zm.) – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1059, z późn. zm.).

Rozporządzenie taryfoweRozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz.U. z 2013 r., poz. 820) – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz.U. z 2013 r., poz. 820).

Sejsmiki 2Dbadania metodą refleksyjną w wyniku rejestracji fal sejsmicznych wzbudzonych punktowo i rejestrowanych wzdłuż wyznaczonej linii – badania metodą refleksyjną w wyniku rejestracji fal sejsmicznych wzbudzonych punktowo i rejestrowanych wzdłuż wyznaczonej linii.

Sejsmiki 3Dbadania sejsmiczne, w wyniku rejestracji fal sejsmicznych wzbudzonych punktowo i ich odbierania na określonym obszarze – badania sejsmiczne, w wyniku rejestracji fal sejsmicznych wzbudzonych punktowo i ich odbierania na określonym obszarze.

SO₂ – dwutlenek siarki.

System Rezerwy Federalnej(ang. Federal Reserve System, Fed) – bank centralny Stanów Zjednoczonych (ang. Federal Reserve System, Fed) – bank centralny Stanów Zjednoczonych.

Third Part Access(TPA) – zasada udostępniania przez właściciela/operatora infrastruktury sieciowej podmiotom zewnętrznym w celu realizacji dostaw do klientów tych podmiotów zewnętrznych (TPA) – zasada udostępniania przez właściciela/operatora infrastruktury sieciowej podmiotom zewnętrznym w celu realizacji dostaw do klientów tych podmiotów zewnętrznych.

Tight gasgaz ziemny w izolowanych porach skalnych, np. piaskowcach lub skałach węglanowych o niskiej przepuszczalności – gaz ziemny w izolowanych porach skalnych, np. piaskowcach lub skałach węglanowych o niskiej przepuszczalności.

Title Transfer FacilityHolenderska Giełda Energii, wirtualny punkt obrotu gazem naturalnym w Holandii – Holenderska Giełda Energii, wirtualny punkt obrotu gazem naturalnym w Holandii.

Towarowa Giełda Energii SAlicencjonowana przez Komisję Nadzoru Finansowego giełda towarowa energii, paliw ciekłych i gazowych, limitów wielkości produkcji energii elektrycznej i emisji zanieczyszczeń, praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia itp. – licencjonowana przez Komisję Nadzoru Finansowego giełda towarowa energii, paliw ciekłych i gazowych, limitów wielkości produkcji energii elektrycznej i emisji zanieczyszczeń, praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia itp.

UREUrząd Regulacji Energetyki – Urząd Regulacji Energetyki.

Ustawa Prawo energetyczne – Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 220 z późń. zm.).

Ustawa o efektywności energetycznejUstawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r., poz. 831) – Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r., poz. 831).

Ustawa o rynku mocyUstawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (tekst jedn. Dz.U. 2018 poz. 9) – Ustawa z dnia 8 grudnia 2017Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (tekst jedn. Dz.U. 2018 poz. 9) r. o rynku mocy (tekst jedn. Dz.U. 2018 poz. 9).

Ustawa o specjalnym podatku węglowodorowymUstawa z dnia 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 979) – Ustawa z dnia 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 979).

Ustawa o zapasachUstawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1210 z późn. zm.) – Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1210 z późn. zm.).

WTI(ang. West Texas Intermediate) – rodzaj ropy naftowej służący jako benchmark przy wycenie surowca (ang. West Texas Intermediate) – rodzaj ropy naftowej służący jako benchmark przy wycenie surowca.

Wysokosprawna kogeneracjarównoczesne wytwarzanie energii cieplnej i energii elektrycznej przy osiąganiu oszczędności energii pierwotnej powyżej 10%. – równoczesne wytwarzanie energii cieplnej i energii elektrycznej przy osiąganiu oszczędności energii pierwotnej powyżej 10%.

Zasoby wydobywalneZasoby wydobywalne – wartości odpowiadające prawdopodobieństwu (odpowiednio 90%, 50% i 10%), że wartość wynikowa wielkości zasobów prognostycznych złóż gazu jest większa od wyliczonej – wartości odpowiadające prawdopodobieństwu (odpowiednio 90%, 50% i 10%), że wartość wynikowa wielkości zasobów prognostycznych złóż gazu jest większa od wyliczonej.