6.2.2. NALEżNOśCI

Zasady rachunkowości

Pozycja należności obejmuje głównie krótkoterminowe należności z tytułu dostaw i usług (głównie ze sprzedaży paliwa gazowego) oraz podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych. 

Krótkoterminowe należności z tytułu dostaw i usług ujmuje się początkowo w ich cenie transakcyjnej, jeśli nie zawierają istotnego komponentu finansowania. 

 

Po początkowym ujęciu, w przypadku spełnienia testu przepływu kapitału i odsetek oraz w sytuacji gdy model biznesowy zakłada jedynie utrzymywanie w celu pozyskiwania przepływów pieniężnych, krótkoterminowe należności z tytułu dostaw i usług ujmuje się w kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu, z uwzględnieniem odpisu aktualizującego.

 

Należności z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych ustala się w kwocie należnej spółkom Grupy zgodnie z obowiązującymi i mającymi zastosowanie przepisami. 

 

Istotne szacunki

Utrata wartości aktywów finansowych

Kwota odpisu aktualizującego należności stanowi różnicę pomiędzy wartością księgową składnika aktywów, a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych zdyskontowanych przepływów pieniężnych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej dla tego składnika aktywów.

Grupa monitoruje zmiany poziomu ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem aktywów finansowych oraz klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z trzech klas wyznaczania odpisów z tytułu przyszłej oczekiwanej straty:

 

  • Klasa 1 - Ekspozycje bez utraty wartości, dla których ryzyko utraty wartości w horyzoncie życia nie jest istotnie wyższe w stosunku do ryzyka danej ekspozycji na datę udzielenia. Oczekiwana strata kredytowa dla ekspozycji w tej klasie liczona jest w horyzoncie 12 miesięcznym lub krótszym – w zależności od daty zapadalności ekspozycji.
    Aktywa finansowe klasyfikowane do tej klasy charakteryzują się niskim poziomem ryzyka, posiadają wysoki poziom wiarygodności kredytowej potwierdzony przez zewnętrzne instytucję ratingową.
  • Klasa 2 - Ekspozycje bez utraty wartości gdzie ryzyko utraty wartości w horyzoncie życia jest istotnie wyższe w stosunku do ryzyka danej ekspozycji na datę udzielenia oraz niebędące w stanie utraty wartości.  Dla tej klasy prawdpodobienstwo wystąpienia zdarzenia niewypłacalności kalkulowane jest w horyzoncie życia aktywa.
  • Klasa 3 - Ekspozycje z utratą wartości, która powstała w trakcie kiedy aktywo było w posiadaniu Grupy. Dla tej klasy proawdpodobienstwo wystąpienia zdarzenia niewypłacalności kalkulowane jest w horyzoncie życia aktywa. Dla aktywów z utratą wartości odsetki naliczane są za pomocą efektywnej stopy procentowej w odniesieniu do wartości aktywa netto (pomniejszonej o odpis z tytułu utraty wartości). Skutkuje to ujęciem odsetek netto (pomniejszonych o odpis z tytułu utraty wartości) w rachunku zysków i strat.

 

W zależności od rodzaju aktywa finansowego stosowana jest jedna z dwóch metod tworzenia odpisów aktualizujących.

 

Według metody statystycznej (macierzowej, grupowej) odpisy aktualizujące aktywa finansowe są tworzone dla dużej liczby stosunkowo niewielkich kwotowo aktywów finansowych o charakterze krótkoterminowym (tzw. portfel homogeniczny). Podstawą tworzenia odpisów jest analiza danych historycznych o spłacie należności przeterminowanych w poszczególnych przedziałach wiekowania oraz wykorzystanie metody macierzy migracji. Na bazie analizy ustalane są wskaźniki spłacalności stanowiące podstawę ustalenia odpisów aktualizujących należności w każdym przedziale wiekowania.

 

Według metody indywidualnej Grupa szacuje oczekiwany poziom strat kredytowych dla tych pozycji, które nie mogły zostać zaklasyfikowane do portfela homogenicznego takich jak:

 

  • należności leasingowe,
  • nabyte emisje papierów dłużnych,
  • istotne należności handlowe (wszystkie należności kontrahentów, których suma należności jest powyżej przyjętej przez Spółkę kwoty granicznej określonej na bazie danych historycznych na datę bilansową sprawozdania finansowego),
  • należności handlowe z oryginalnym terminem zapadalności powyżej roku,
  • należności z tytułu sprzedaży udziałów i akcji,
  • należności z tytułu dopłat do kapitału.

 

Grupa identyfikuje również instrumenty z rozpoznaną  utratą wartości, które:

 

  • posiadają opóźnienie płatnicze powyżej 90 dni,
  • toczą się wobec nich postępowania upadłościowe / układowe,
  • wobec takich należności toczy się spór prawny względem wielkości / zasadności roszczenia będącego podstawą danej należności.

 

Oczekiwana utrata wartości dla takich ekspozycji jest liczona w horyzoncie do przewidywanej daty zakończenia okresu windykacji.

Wartość odpisu zaliczana jest odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych – zależnie od rodzaju pozycji, której dotyczy odpis aktualizujący.

 

Należności 
2019
2018
Wartość brutto
Odpis aktualizujący
Wartość netto
Wartość brutto
Odpis aktualizujący
Wartość netto
Należności z tytułu dostaw i usług (głównie ze sprzedaży paliwa gazowego)
  4 887
  (376)
  4 511
  5 331
  (467)
  4 864
Należności z tytułu podatku od towarów i usług
  510
  -  
  510
  572
  -  
  572
Należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych
  42
  -  
  42
  48
  -  
  48
Należności z tytułu innych podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych
  16
  (4)
  12
  17
  (3)
  14
Należności z tytułu udzielonych pożyczek
  78
  (55)
  23
  69
  (55)
  14
Pozostałe należności
  799
  (393)
  406
  615
  (385)
  230
Razem
  6 332
  (828)
  5 504
  6 652
  (910)
  5 742

Grupa narażona jest na ryzyko kredytowe oraz ryzyko walutowe wynikające z należności z tytułu dostaw i usług. Zarządzanie ryzykiem kredytowym (w tym ocenę jakości kredytowej należności i koncentrację ryzyka kredytowego) przedstawiono w nocie 7.3.1. Informacje na temat ryzyka walutowego związanego z należnościami zaprezentowano w nocie 7.3.2.2

Zmiana odpisów na należności z tytułu dostaw i usług w bieżącym okresie

 

Należności z tytułu dostaw i usług objęte analizą grupową
Należności z tytułu dostaw i usług objęte analizą indywidualną
Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

 

oczekiwana
strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
12-miesięczna oczekiwana strata
oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
Stan na 1 stycznia 2018
  6
  221
  8
  -  
  85
  2
Wpływ zastosowania zmian w MSSF 9
  6
  -  
  2
  -  
  (5)
  -  
Zwiększenia ujęte w rachunku zysków i strat
  47
  16
  6
  -  
  309
  -  
Zmniejszenia ujęte w rachunku zysków i strat
  (45)
  (15)
  (10)
  -  
  (161)
  -  
Wykorzystanie odpisów
  -  
  (28)
  -  
  -  
  -  
  -  
Przeniesienia
  (9)
  9
  -  
  -  
  -  
  -  
Wpływ zmian kursów walutowych oraz pozostałe
  -  
  21
  -  
  -  
  2
  -  
Stan na 31 grudnia 2018
  5
  224
  6
  -  
  230
  2
Zwiększenia ujęte w rachunku zysków i strat
  61
  6
  5
  -  
  129
  -  
Zmniejszenia ujęte w rachunku zysków i strat
  (41)
  (10)
  (2)
  -  
  (197)
  (1)
Wykorzystanie odpisów
  -  
  (40)
  -  
  -  
  -  
  -  
Przeniesienia
  (18)
  19
  -  
  -  
  (1)
  -  
Wpływ zmian kursów walutowych oraz pozostałe
  -  
  2
  1
  -  
  (4)
  -  
Stan na 31 grudnia 2019
  7
  201
  10
  -  
  157
  1

 

Zmiany wartości bilansowej brutto należności z tytułu dostaw i usług w bieżącym okresie

 

Należności z tytułu dostaw i usług objęte analizą grupową
Należności z tytułu dostaw i usług  objęte analizą indywidualną
Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

 

oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
12-miesięczna oczekiwana strata
oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
Wartość bilansowa brutto na dzień 1 stycznia 2018
  2 520
  447
  1 537
  240
  316
  5
Transfer do grupy z oczekiwaną stratą w okresie całego życia
  126
  (126)
  -  
  -  
  -  
  -  
Transfer do grupy z rozpoznaną utratą wartości
  (17)
  17
  -  
  -  
  -  
  -  
Spłacone aktywa finansowe
  (18 589)
  (125)
  (22 039)
  (211)
  (1 023)
  (4)
Nowo rozpoznane aktywa finansowe
  19 003
  181
  21 831
  203
  1 174
  -  
Spisanie w ciężar odpisów
  -  
  (33)
  -  
  -  
  -  
  -  
Zmiany w wyniku modyfikacji parametrów ryzyka
  -  
  -  
  7
  -  
  -  
  -  
Pozostały wpływ
  (144)
  8
  3
  (14)
  38
  -  
Wartość bilansowa brutto na dzień 31 grudnia 2018
  2 899
  369
  1 339
  218
  505
  1
Transfer do grupy z oczekiwaną stratą w okresie całego życia
  16
  (1)
  (15)
  -  
  -  
  -  
Transfer do grupy z rozpoznaną utratą wartości
  (27)
  25
  1
  -  
  1
  -  
Spłacone aktywa finansowe
  (20 778)
  (170)
  (22 291)
  (17)
  (900)
  -  
Nowo rozpoznane aktywa finansowe
  21 005
  103
  22 022
  34
  661
  -  
Spisanie w ciężar odpisów
  (1)
  (44)
  -  
  -  
  -  
  -  
Zmiany w wyniku modyfikacji parametrów ryzyka
  -  
  2
  -  
  -  
  (2)
  -  
Pozostały wpływ
  (72)
  (4)
  42
  11
  (45)
  -  
Wartość bilansowa brutto na dzień 31 grudnia 2019
  3 042
  280
  1 098
  246
  220
  1

 

Zmiana odpisów na pozostałe aktywa finansowe w bieżącym okresie

 

Pozostałe aktywa finansowe objęte analizą grupową
Pozostałe aktywa finansowe  objęte analizą indywidualną

 

oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
12-miesięczna oczekiwana strata
oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
Stan na 1 stycznia 2018
  13
  285
  1
  -  
  93
Zwiększenia ujęte w rachunku zysków i strat
  7
  3
  -  
  -  
  76
Zmniejszenia ujęte w rachunku zysków i strat
  (5)
  (5)
  -  
  -  
  (93)
Wykorzystanie odpisów
  -  
  (2)
  -  
  -  
  -  
Przeniesienia
  (16)
  16
  -  
  -  
  -  
Wpływ zmian kursów walutowych oraz pozostałe
  22
  (9)
  1
  -  
  -  
Stan na 31 grudnia 2018
  21
  288
  2
  -  
  76
Zwiększenia ujęte w rachunku zysków i strat
  7
  12
  -  
  -  
  -  
Zmniejszenia ujęte w rachunku zysków i strat
  (4)
  (6)
  -  
  -  
  (1)
Wykorzystanie odpisów
  -  
  (1)
  -  
  -  
  -  
Przeniesienia
  (26)
  18
  -  
  -  
  8
Wpływ zmian kursów walutowych oraz pozostałe
  18
  (16)
  (1)
  -  
  -  
Stan na 31 grudnia 2019
  16
  295
  1
  -  
  83

 

Zmiany wartości bilansowej brutto pozostałych aktywów finansowych

 

Pozostałe aktywa finansowe objęte analizą grupową
Pozostałe aktywa finansowe objęte analizą indywidualną
Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody

 

oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
12-miesięczna oczekiwana strata
oczekiwana strata w okresie całego życia
z rozpoznaną utratą wartości
Wartość bilansowa brutto  na dzień 1 stycznia 2018
  192
  346
  100
  1
  88
  12
  22
Transfer do grupy z oczekiwaną stratą w okresie całego życia
  -  
  70
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
Transfer do grupy z rozpoznaną utratą wartości
  (70)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
Spłacone aktywa finansowe
  (286)
  (124)
  (101)
  -  
  (37)
  (6)
  -  
Nowo rozpoznane aktywa finansowe
  388
  9
  36
  -  
  13
  24
  18
Spisanie w ciężar odpisów
  -  
  (2)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
Pozostały wpływ
  9
  (1)
  33
  -  
  20
  -  
  -  
Wartość bilansowa brutto  na dzień 31 grudnia 2018
  233
  298
  68
  1
  84
  30
  40
Transfer do grupy z 12-miesięczną oczekiwaną stratą
  -  
  -  
  -  
  -  
  7
  -  
  -  
Transfer do grupy z oczekiwaną stratą w okresie całego życia
  -  
  23
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
Transfer do grupy z rozpoznaną utratą wartości
  (30)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
Spłacone aktywa finansowe
  (459)
  (18)
  (104)
  (27)
  -  
  -  
  -  
Nowo rozpoznane aktywa finansowe
  552
  36
  51
  -  
  -  
  1
  -  
Spisanie w ciężar odpisów
  (1)
  (1)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
Pozostały wpływ
  56
  (2)
  16
  26
  17
  -  
  -  
Wartość bilansowa brutto na dzień 31 grudnia 2019
  351
  336
  31
  -  
  108
  31
  40

 

Powrót do góry

To menu pozwala przejść do innej podstrony w tym rozdziale