7.3.2.2. RYZYKO WALUTOWE

Przez ryzyko walutowe Grupa rozumie możliwość niekorzystnego wpływu zmiany kursów walutowych na wynik finansowy Grupy. 

 

W ramach realizacji strategii zarządzania ryzykiem polegającej w szczególności na zarządzaniu ryzykiem otwartej pozycji netto w kontraktach dotyczących zakupu i sprzedaży gazu oraz produktów ropopochodnych, Grupa zabezpiecza ryzyko walutowe wynikające z obrotu gazem i produktami ropopochodnymi w kontraktach rozliczanych w walucie obcej poprzez zawieranie odpowiednich walutowych instrumentów pochodnych.

Grupa narażona jest głównie na ryzyko zmiany kursów EUR/PLN, USD/PLN oraz NOK/PLN. Ryzyko walutowe występuje przede wszystkim w Jednostce Dominującej. Kluczowe źródła ekspozycji na ryzyko walutowe to:

  • Zobowiązania z tytułu dostaw i usług (głównie zobowiązania za dostawy zakupionego przez Grupę gazu (nota 6.2.3.),
  • Instrumenty pochodne typu CCIRS zabezpieczające pożyczkę udzieloną spółce PGNiG Upstream Norway AS w NOK (pożyczka eliminowana w sprawozdaniu skonsolidowanym) (nota 7.2.),
  • Środki pieniężne i ich ekwiwalenty (nota 5.4).

Głównym celem działań Grupy w zakresie zabezpieczania ryzyka walutowego jest ograniczenie zmienności przychodów netto związanych z obrotem gazem i produktami ropopochodnymi (zakupy, sprzedaż) wynikających z płatności dokonywanych w EUR lub USD oraz z płatności dokonywanych w PLN, ale wynikających z ekonomicznej indeksacji cen towarów do EUR.

Jednostka dominująca stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do przyszłych, wysoce prawdopodobnych walutowych kosztów zakupu gazu i produktów ropopochodnych w kontraktach rozliczanych w EUR lub USD oraz ekonomicznie indeksowanych  do EUR. Grupa wyznacza jako pozycję zabezpieczaną komponent ryzyka stanowiący kurs EUR/PLN w tych kontraktach zakupu i/lub sprzedaży gazu, dla których cena nie jest ustalona w żadnej z walut, ale powoduje powstanie ekspozycji m.in. na kurs EUR/PLN. Szczegóły dotyczące zawartych transakcji zabezpieczających przedstawiono w nocie 7.2.

Na podstawie przeprowadzonych analiz Grupa potwierdziła, że zmiany kursu walutowego mają istotny wpływ na kształtowanie się cen gazu na rynku polskim. W związku z powszechną wiedzą, że ceny gazu w Polsce są silnie powiązane z cenami gazu w Niemczech oraz na podstawie przeprowadzonych analiz, pomimo że komponent walutowy nie jest wprost określony w cenie gazu na rynku polskim, Grupa uznaje komponent taki za możliwy do wyodrębnienia i wiarygodnej wyceny. 

W oparciu o analizy historyczne za okres 2 ostatnich lat (co wynika z faktu, że Grupa zabezpiecza ryzyko walutowe w horyzoncie 2 lat), Grupa oceniła, że historycznie zmiana kursu walutowego odpowiadała średnio za około 10% zmienności ceny zakupu/sprzedaży gazu po cenie bieżącej (tj. innych, niż wynikających z kontraktów kupna/sprzedaży gazu po cenie ustalonej w momencie zawarcia kontraktu / zmiany warunków).

W odniesieniu do ryzyka walutowego wynikającego ze zobowiązań handlowych z tytułu płatności/należności w obcych walutach (głównie USD i EUR), w 2019 roku Grupa stosowała zabezpieczenie poprzez wykorzystanie instrumentów pochodnych typu: forward oraz forward rozliczany do średniej/swap walutowy. Szczegółowe informacje na temat zawartych instrumentów pochodnych (tj. instrumentów pochodnych w rachunkowości zabezpieczeń oraz stanowiących zabezpieczenie ekonomiczne poza rachunkowością zabezpieczeń) przedstawione zostały w nocie 7.2.

Poniższa tabela prezentuje ekspozycję Grupy na ryzyko walutowe wynikające z istotnych pozycji wyrażonych w walutach obcych oraz analizę wrażliwości Grupy na ryzyko zmiany kursu walut obcych, która w ocenie Grupy byłaby rozsądnie możliwa na dzień bilansowy (stan na 31 grudnia 2019 roku).

2019
Wartość bilansowa
Wartość narażona na ryzyko walutowe
EUR/PLN
USD/PLN
NOK/PLN
 
zmiana kursu +10%
zmiana kursu -10%
zmiana kursu +10%
zmiana kursu -10%
zmiana kursu +10%
zmiana kursu -10%
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Aktywa  finansowe
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Należności z tytułu dostaw i usług
  4 511
  1 173
  57
  -  
  (57)
  -  
  22
  -  
  (22)
  -  
  12
  -  
  (12)
  -  

Nota 6.2.2.

Pochodne instrumenty finansowe (aktywa)
  2 627
  355
  -  
  -  
  7
  315
  -  
  295
  -  
  -  
  -  
  -  
  84
  -  

Nota 7.2.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
  3 037
  927
  41
  -  
  (41)
  -  
  32
  -  
  (32)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  

Nota 5.4.

Zobowiązania finansowe
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zobowiązanie z tytułu zadłużenia
  6 753
  1 741
  (56)
  -  
  56
  -  
  (85)
  -  
  85
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  

Nota 5.2.

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
  1 608
  1 479
  (39)
  -   
  39
  -  
  (75)
  -  
  75
  -  
  (4)
  -  
  4
  -  

Nota 6.2.3.

Pochodne instrumenty finansowe (zobowiązania)
  1 297
  89
  (6)
  (315)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
  (295)
  (84)
  -  
  -  
  -  

Nota 7.2.

Wpływ zmian kursów
 
 
  (3)
  (315)
  4
  315
  (106)
  295
  106
  (295)
  (76)
  -  
  76
  -  
 

2018
Wartość bilansowa
Wartość narażona na ryzyko walutowe
EUR/PLN
USD/PLN
NOK/PLN
 
zmiana kursu +10%
zmiana kursu -10%
zmiana kursu +10%
zmiana kursu -10%
zmiana kursu +10%
zmiana kursu -10%
 
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Zysk/ (strata)
Inne całkowite dochody
Aktywa  finansowe
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Należności z tytułu dostaw i usług
  4 864
  990
  51
  -  
  (51)
  -  
  23
  -  
  (23)
  -  
  3
  -  
  (3)
  -  

Nota 6.2.2.

Pochodne instrumenty finansowe (aktywa)
  1 318
  377
  -  
  -  
  47
  285
  -  
  293
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  

Nota 7.2.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
  3 925
  971
  22
  -  
  (22)
  -  
  53
  -  
  (53)
  -  
  2
  -  
  (2)
  -  

Nota 5.4.

Zobowiązania finansowe
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zobowiązanie z tytułu zadłużenia
  3 702
  1 174
  (29)
  -  
  29
  -  
  (66)
  -  
  66
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  

Nota 5.2.

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
  1 411
  1 014
  (57)
  -  
  57
  -  
  (20)
  -  
  20
  -  
  (3)
  -  
  3
  -  

Nota 6.2.3.

Pochodne instrumenty finansowe (zobowiązania)
  1 160
  43
  (47)
  (285)
  -  
  -  
  -  
  -  
  -  
  (293)
  -  
  -  
  -  
  -  

Nota 7.2.

Wpływ zmian kursów
 
 
  (60)
  (285)
  60
  285
  (10)
  293
  10
  (293)
  2
  -  
  (2)
  -